I. Web 3.0 là gì?

Web 3.0 (còn được gọi là web3), là thế hệ thứ ba của các dịch vụ Internet kết nối dữ liệu với nhau theo cách phi tập trung để mang lại trải nghiệm người dùng nhanh hơn và được cá nhân hóa hơn. Web 3.0 được xây dựng bằng trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (machine learning) và web ngữ nghĩa (Semantic Web), đồng thời sử dụng hệ thống bảo mật blockchain để giữ cho thông tin được an toàn và bảo mật.

Web hiện nay là web tĩnh và không thể điều chỉnh theo nhu cầu cá nhân của mỗi người khi trải nghiệm. Web 3.0 là phiên bản nâng cao của Web 2.0, hứa hẹn sẽ linh động hơn với tính tương tác cao hơn. Bằng cách triển khai trí tuệ nhân tạo và công nghệ blockchain, Web 3.0 sẽ xác định lại trải nghiệm web với những thay đổi về cấu trúc để nâng cao trải nghiệm người dùng.

Trong Web 3.0, dữ liệu được lưu trữ an toàn và được phân phối trên nhiều thiết bị, loại bỏ nhu cầu về các máy chủ tập trung. Thiết kế này cũng làm giảm nguy cơ rò rỉ dữ liệu lớn vì dữ liệu không còn được lưu trữ tập trung - làm cho nó trở nên linh hoạt hơn và ít bị xâm phạm hơn.

II. Internet và lịch sử phát triển các thế hệ Web

Vậy để đến với web 3, web đã trải qua những bước gia tăng và có ảnh hưởng ra sao đến nhân loại ? để thấu hiểu web 3 là gì , ta cùng ngược dòng thời gian để hiểu hơn về các lứa tuổi web thời gian trước.

Web 1.0 – Hiển thị thông tin

Được gọi là thế hệ web hiển thị thông tin (static website). Web 1.0 đời vào năm 1989 cùng với sự xuất hiện của internet. Web 1.0 đã tạo ra một nơi giúp người dùng có thể tiếp cận thông tin từ xa thông qua internet một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, Web 1.0 lúc đó căn bản là chỉ là những dòng text được gắn thêm các đường link dẫn đến các bài khác. Người dùng hầu hết chỉ là những người tra cứu thông tin (consumers) và không thể tương tác với nội dung mình đọc được. Việc sáng tạo nội dung để đăng lên web cũng rất bị hạn chế vào thời điểm đó.

Vậy để đến với web 3, web đã trải qua những bước gia tăng và có ảnh hưởng ra sao đến nhân loại ? để thấu hiểu web 3 là gì , ta cùng ngược dòng thời gian để hiểu hơn về các lứa tuổi web thời gian trước.

Thành quả tiêu biểu của thế hệ web 1.0 là các trang thông tin tĩnh của các công ty, tập đoàn đa. Các cổng thông tin báo chí cơ bản.

Về mặt công nghệ thì có thể hiểu web 1.0 là những web mà mã nguồn chỉ có phần front end tức là chỉ có html, css chứ không có hệ quản trị cơ sở dữ liệu nào cả.

Web 2.0 – Chuyển giao thông tin

Cùng với sự phát triển của internet và số lượng người dùng, các nhu cầu mới trên nền tảng web cũng phát sinh. Thế hệ web 2.0 phát triển mạnh mẽ cho tới tận ngày nay. Web 2.0 khắc phục được việc truyền tải thông tin một chiều, cho phép người dùng tương tác với trang web theo các yêu cầu riêng biệt.

Với web 2.0 bạn có thể đăng ký tài khoản, bình luận, tạo bài viết, post video trên youtube hay tạo trang mạng xã hội riêng của mình trên Facebook…

Về mặt công nghệ thì có thể hiểu web 2.0 là những web có mã nguồn gồm cả phần front end và back end tức là có thêm ngôn ngữ server kèm theo như PHP, Node JS, Java,… cùng với một hệ quản trị cơ sở dữ liệu nào đó như Mysql, Mongodb,…

Nhờ có web 2.0 mà thế giới Internet dần trở nên phẳng hơn rất nhiều, những gì web 2.0 mang lại thật sự rất tuyệt vời. Mọi người trên thế giới có thể tương tác với nhau và tiếp cận nhiều thông tin hơn. Tuy nhiên sau một thời gian dần dần các ông lớn công nghệ như Twitter, Facebook,… dần thống trị web 2.0 và họ đã khai thác thông tin người dùng để triển khai các dịch vụ khác như quảng cáo để kiếm lợi cho bản thân. Dù bạn là người góp phần xây dựng nên web 2.0 nhưng nó lại thuộc về các ông lớn trên. Họ hoàn toàn có thể dễ dàng xóa nội dung đó hoặc thậm chí khoá tài khoản cá nhân đó. Chính vì còn một số bất cập của web 2 nên web 3 đã ra đời nhằm giải quyết các vấn đề đó.

Web 3.0 – Chuyển giao giá trị

Web 3.0 là thế hệ mới của công nghệ Internet nhằm tạo ra các trang web và các ứng dụng web thông minh. Nơi các trang web và ứng dụng sẽ có thể xử lý thông tin theo cách thông minh giống như con người thông qua các công nghệ như máy học (Machine Learning), Dữ liệu lớn (big data), công nghệ chuỗi khối (Blockchain), v.v.

Ban đầu, Web 3.0 được nhà phát minh World Wide Web, Tim Berners-Lee, gọi là Semantic Web, và nó nhằm mục đích trở thành một internet tự chủ, thông minh, và cởi mở hơn.

Với web 3 quyền lực sẽ không còn nằm trong tay các ông lớn công nghệ nữa, quyền lực được đưa về tay người dùng, bản thân người dùng chính là người sở hữu (owners) cho thông tin của mình và không thể bị can thiệp bởi bất kỳ ai.

Về mặt công nghệ thì web 3 là những web cũng sẽ giống như web 2.0 tuy nhiên phần hệ cơ sở dữ liệu sẽ được thay thế bằng blockchain cùng với hệ sinh thái blockchain đó.

Tại sao nói đây là thời điểm ra đời của web 3?

Web 3 có thể trở thành hiện thực nhờ những đột phá về nhiều mặt như:

• Tiến bộ về phần cứng và phần mềm giúp phát triển các công nghệ phía trên như Blockchain, Big Data và AI.

• Mạng lưới blockchain giúp tăng tính Decentralized, Trustless và không phải phụ thuộc vào bên thứ ba.

• Những tiến bộ về AI và Machine Learning, dù vẫn còn mới nhưng nếu được phát triển trên các mạng lưới phi tập trung sẽ giúp tạo ra những ứng dụng vượt xa thời điểm hiện tại.

Web 3 giúp khắc phục các hạn chế nào của 2

Web 3 không chỉ kế thừa các tính chất tốt của web 2 và nó còn giúp xử lý các giới hạn hiện tại của web 2.0, gồm:

• Verifiable : Có thể kiểm chứng – nhiều điều đều rõ ràng và có khả năng xác thực on-chain.

• Trustless & permissionless : giảm thiểu nhiều nhất những điểm có liên quan đến niềm tin và bất cứ ai cũng có khả năng tham dự.

• Self-governing : lấy khách hàng làm trọng điểm, chính mình khách hàng có toàn quyền với tin tức và của cải của bản thân.

• Distributed : quyền uy được phân phối cho khách hàng, các lựa chọn sẽ được đem ra và làm bởi những đơn vị tự trị phi chú trọng ( dao ). Tổng cộng đều chẳng thể bị kiểm soát bởi một bên tổ chức đầu tư nào đó.

• Native built-in payments : một vài ứng dụng của web 3 không yêu cầu khách hàng phải phân phối dữ liệu riêng tư và chẳng thể cản việc chi trả, thương vụ của người dùng

Ưu điểm của web 3

• Loại bỏ bên trung gian: Web 3 có khả năng kết nối với nhau trên các nền tảng phi tập trung mà không cần bất cứ bên trung gian nào.

• Dữ liệu không thể bị sửa đổi, thao túng: Dữ liệu lưu trữ trên chuỗi khối blockchain không thể bị can thiệp bởi một cá nhân hoặc tổ chức nào đó. Một khi đã lưu vào chuỗi khối, chúng sẽ tồn tại vĩnh viễn.

• Hoạt động không ngừng nghỉ: Dịch vụ triển khai trên web 3 luôn hoạt động không ngừng nghỉ. Bởi hệ thống được vận hành bởi các nút mạng trên toàn thế giới thay vì tập trung vào một máy chủ.

Nhìn vào các đặc điểm vượt trội trên của web 3 sẽ thấy chúng khá là tương đồng với những ưu điểm mà công nghệ blockchain đem lại. Có thể thấy, sự phát triển mạnh mẽ của blockchain chính là một phần không thể thiếu trong sự hình thành của web 3 hiện nay.

Web 3 dần trở thành xu thế trong năm 2022

Chúng ta không thể phủ nhận rằng web 3 ra đời sẽ tạo nên một bước đột phá mới, tạo nên một kỷ nguyên mới. Các ngành công nghiệp và kinh doanh sẽ nhờ vào Web 3 mà tạo ra những điều vượt xa so với hình dung của người dùng trước đây.

Chúng ta có thể thấy một ví dụ điển hình cho sự phát triển công nghệ hiện nay là tiền điện tử. Khi tiền điện tử được áp dụng công nghệ blockchain, với việc loại bỏ các yếu tố trung gian và tin cậy trong giao dịch, đã cho ra những sản phẩm và trải nghiệm tuyệt vời:

• Bạn có thể gửi tiền cho bất kỳ ai trên toàn cầu chỉ với ví điện tử không bảo hộ.

• Gửi tiền trực tiếp vào ngân hàng mà không cần trực tiếp giao dịch. Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể hưởng được lãi suất tốt hơn. Bên cạnh đó người gửi còn có thể xoay vòng vốn để tối ưu lợi nhuận.

Tiền điện tử là một ví dụ đầu tiên trong việc ứng dụng công nghệ Blockchain, tương lai Web 3 sẽ còn được phát triển nhiều ứng dụng như vậy. Tiềm năng của Web 3 ở tương lai sẽ rất lớn, thậm chí vượt xa những gì Web 2.0 đã làm.

Web 3.0 đang mở ra một kỷ nguyên mà tại đó người dùng máy tính có thể tương tác với dự liệu thông qua mạng ngang hàng mà không cần bên trung gian can thiệp vào. Nền tảng này đặt sự vững chắc trong yếu tố cá nhân làm trọng tâm. Ngoài ra, tính bảo mật cao sẽ là đòn bẩy cho một nền tảng Internet cởi mở và phi tập trung.

Sự liên hệ giữa Web 3 và metaverse

Web 3 tự hào về bước tiến mới của tương tác của người dùng và khả năng mở rộng an toàn. Để Web 3 thực sự hoạt động tốt, nó cần đạt được ba tính năng chính – phân quyền, khả năng mở rộng và bảo mật. Mối liên quan giữa Web 3 và Metaverse có thể được nhìn thấy thông qua sự ra đời của NTF trong đó người dùng tương tác với nhau thông qua công nghệ thực tế ảo trong khi Web 3 giúp tạo thuận lợi cho thương mại và giao tiếp.

Vì Web 3 là một tập hợp các ứng dụng trên nền tảng phi tập trung, nên khả năng tương tác có thể đạt được thông qua sự kết nối giữa các ứng dụng với khái niệm metaverse. Ví dụ, Decentraland Mana đã giới thiệu một kết nối mở cho mạng lưới người dùng toàn cầu để vận hành một thế giới ảo được chia sẻ bằng cách mua và bán bất động sản kỹ thuật số.

Cuối cùng, internet phi tập trung cũng là một thành phần quan trọng của metaverse vì nó ít hạn chế hơn các ứng dụng tập trung. Với các ứng dụng tập trung, quyền cần được yêu cầu để kích hoạt khả năng tương tác.

Tạm kết

Một số cơ hội tốt nhất trên thị trường tiền điện tử cho năm 2022 và những năm sắp tới là đồng tiền web 3, đồng tiền metaverse và NFT. Công nghệ đang mở rộng thành một mạng internet phi tập trung và kết hợp nhiều trí tuệ nhân tạo và thực tế ảo hơn vào trải nghiệm internet. Công nghệ chuỗi khối cũng đang được nhiều người áp dụng hơn. Tương lai sẽ rất rộng mở đối với web 3, metaverse, NTF và các nền tảng công nghệ tương tự.